In het Deliveroo-arrest heeft de hoogste rechter geoordeeld dat er bij vrije vervanging sprake kan zijn van werken in dienstbetrekking. De modelovereenkomsten die zijn gebaseerd op vrije vervanging, zijn daarom niet langer bruikbaar. De Belastingdienst trekt de goedkeuring van deze modelovereenkomsten per 1 januari 2024 in. Werkt u met zo’n modelovereenkomst, dan hebt u tot 1 januari de tijd om de arbeidsrelatie opnieuw te beoordelen en zo nodig aan te passen.
Oordeel van de Hoge Raad
De Hoge Raad oordeelde dat de bezorgers van Deliveroo werkten op basis van een arbeidsovereenkomst. Of er sprake is van een arbeidsovereenkomst, hangt volgens de Hoge Raad af van de situatie. De verplichting om het werk persoonlijk uit te voeren is één van de elementen die van belang kunnen zijn bij de beoordeling van de arbeidsrelatie, maar niet doorslaggevend.
Gevolgen voor modelovereenkomsten gebaseerd op vrije vervanging
In de modelovereenkomsten die zijn gebaseerd op vrije vervanging, staat dat de opdrachtnemer zich vrij mag laten vervangen en dat er daardoor geen sprake is van een dienstbetrekking. Maar de uitspraak van de Hoge Raad zegt nu dat er bij vrije vervanging wél sprake kan zijn van een dienstbetrekking. Daarom trekt de Belastingdienst de goedkeuring van deze modelovereenkomsten in. Het gaat om de algemene modelovereenkomsten die gebaseerd zijn op vrije vervanging, maar ook om de brancheovereenkomsten en individuele overeenkomsten die op vrije vervanging zijn gebaseerd.
Hoewel het Deliveroo-arrest direct gevolgen heeft, trekt de Belastingdienst de goedkeuring pas per 1 januari 2024 in. Daardoor hebt u als opdrachtgever of opdrachtnemer enkele maanden de tijd om uw arbeidsrelatie opnieuw te beoordelen en eventueel aan te passen.
Wat doet de Belastingdienst?
Hebt u als individuele opdrachtgever of -nemer een modelovereenkomst gebaseerd op vrije vervanging aan de Belastingdienst voorgelegd? En heeft de Belastingdienst die goedgekeurd? Dan krijgt u uiterlijk 1 oktober 2023 een brief.
U krijgt geen brief als u een modelovereenkomst gebruikt die u niet zelf aan de Belastingdienst hebt voorgelegd. Ga in alle gevallen zo snel mogelijk aan de slag met het opnieuw beoordelen van de arbeidsrelatie en het zo nodig aanpassen daarvan. U hoeft dus niet op de brief te wachten.
Let op: De Belastingdienst legt, ondanks het handhavingsmoratorium, bedrijfsbezoeken af en doet boekenonderzoeken. De Belastingdienst kan dan arbeidsrelaties beoordelen om te bepalen of er in de praktijk sprake is van een dienstbetrekking. Daarbij wordt gekeken naar arbeid, loon en gezag. Concludeert de Belastingdienst dat er sprake is van een dienstbetrekking, dan krijgt u aanwijzingen waarmee u aan de slag kunt om de arbeidsrelatie aan te passen. De Belastingdienst legt geen correctieverplichtingen of naheffingsaanslagen op, behalve als er sprake is van kwaadwillendheid.
